Wersenian wapniowo-disodowy

Edetynian wapnia sodu (Wersenian wapniowo-disodowy)

Podsumowanie dowodów i zalecenia Komitetu Ekspertów

Komitet zwrócił się o przegląd leków stosowanych do chelatacji ołowiu u dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem edetynianu sodowo-wapniowego i penicylaminy, ale z potencjalnym uwzględnieniem doustnego sukcyteru.  Komitet przyznał, że zatrucie ołowiem jest powszechnym i poważnym zatruciem. Większość dzieci z zatruciem ołowiem mieszka w krajach rozwijających się, gdzie zwiększone ryzyko (np. niedobór żelaza) i zwiększona ekspozycja na ołów są powszechne. Podczas gdy pierwotna profilaktyka zatrucia ołowiem jest najskuteczniejsza, chelatacja jest stosowana w celu ostrego obniżenia poziomu ołowiu we krwi. U pacjentów z objawami (encefalopatia) konieczna jest hospitalizacja i stosuje się chelatację pozajelitową.  Komitet dokonał przeglądu dostępnych dowodów dotyczących pozajelitowych i doustnych leków chelatujących.  Komitet dokonał przeglądu dostępnych dowodów dotyczących edetynianu wapnia sodu i dimerkaprolu i zauważył, że istnieje znaczne doświadczenie, ale dowody są ograniczone i niskiej jakości. Dwa badania prospektywne wykazały umiarkowany wpływ na wydalanie ołowiu, ale brak korzyści w zakresie IQ przy zastosowaniu samego edetynianu wapnia sodu lub w połączeniu z dimerkaprolem. Połączenie to nasiliło działania niepożądane. Z kolei retrospektywne porównanie 18 dzieci otrzymujących albo dimerkaprol albo edetynian wapnia sodu nie wykazało resztkowego deficytu inteligencji po około trzech latach obserwacji, a jedynie deficyt wzroku występował częściej w grupie otrzymującej dimerkaprol.   Dimerkaprol jest zalecany do stosowania tylko w pierwszym dniu leczenia ostrego zatrucia w połączeniu z disodowym edetynianem wapnia. Dawka wynosi 450 mg/m2 na dobę i wymaga 4 do 6 wstrzyknięć domięśniowych (IM) ze względu na krótki okres półtrwania.  W jednej serii przypadków, w której porównywano edetynian wapnia sodu (IV, IM) i penicylaminę u dzieci, stwierdzono, że edetynian wapnia sodu był bardziej skuteczny w wydalaniu ołowiu niż doustna penicylamina i powinien być preferowany w ciężkich zatruciach (>80 mikrogramów/dl) (1). Komitet rozważył dostępne dane dotyczące bezpieczeństwa stosowania disodu edetynianu wapnia. W retrospektywnej serii, najczęstszym działaniem niepożądanym była toksyczność nerkowa. Komitet odnotował również doniesienia o 3 zgonach (2 u dzieci) z powodu zatrzymania akcji serca wywołanego hipokalcemią, w Stanach Zjednoczonych w latach 2003-2005, prawdopodobnie z powodu pomylenia z edetynianem disodu, zwykle wskazanym w leczeniu ratunkowym hiperkalcemii.  Komitet stwierdził, że pomimo niskiego poziomu dowodów na poparcie jego stosowania, edetynian wapnia sodu wykazał skuteczność w chelatowaniu ołowiu u dzieci.  Komitet przeanalizował dane dotyczące efektywności kosztowej różnych strategii diagnostycznych i leczenia za pomocą edetynianu wapnia sodu lub penicylaminy. Edetynian wapnia sodu zdominował penicylaminę w inkrementalnych wskaźnikach efektywności kosztowej (koszt na rok życia skorygowany o jakość, QALY, oraz koszt na przypadek, któremu udało się zapobiec), chyba że uwzględniono bezpośrednie koszty leczenia szpitalnego z zastosowaniem edetynianu wapnia sodu. Autorzy doszli również do wniosku, że na podstawie 200 000 dzieci w Stanach Zjednoczonych z poziomem ołowiu we krwi >25 mikrogramów/dl, terapia chelatująca mogłaby zapobiec ponad 45 000 przypadków upośledzenia czytania rocznie, co przyniosłoby oszczędności w wysokości 900 milionów USD kosztów całkowitych (2). Komitet nie miał dostępu do danych dotyczących cen z Międzynarodowego Przewodnika Wskaźników Cen, ponieważ analizowane leki nie są w nim wymienione.  Komitet zalecił, aby edetynian wapnia sodu został utrzymany w wykazie uzupełniającym EML (lista leków podstawowych) i EML (lista leków podstawowych) c. Uzupełniające oznaczenie było wymagane ze względu na wymagania techniczne diagnostyki oraz możliwość niewłaściwego stosowania terapii chelatującej.  Piśmiennictwo: 1. Moncrieff AA et al. Lead poisoning in children. Archives of Disease in Childhood, 1964, 39:1-13. 2. Glotzer DE, Freedberg KA, Bauchner H. Management of childhood lead poisoning: clinical impact and cost-effectiveness. Medical Decision Making, 1995, 15:13-24.